Alle Blogs
Botontkalking oftewel osteoporose na de menopauze
Een botbreuk die voorkomt na je 50e levensjaar, kan wijzen op botontkalking…. Wat is hier de oorzaak van? Botontkalking is een proces dat in de loop der jaren ongemerkt plaatsvindt, totdat je ineens een bot breekt.
In het skelet wordt voortdurend nieuw botweefsel aangemaakt en oud botweefsel afgebroken. Per jaar wordt meer dan tien procent van je botten vernieuwd. Rond het 30e levensjaar is de dichtheid van de botten het grootst. Na je 45e levensjaar verandert het evenwicht tussen de botopbouw en -afbraak. Er wordt dan meer bot afgebroken dan er wordt aangemaakt.
Bij het ouder worden is het dus normaal dat er meer bot wordt afgebroken en de botten brozer worden. Als er echter bovenmatige botafbraak plaatsvindt, is er sprake van osteoporose. Helaas merk je het niet echt zelf….
De verminderde hoeveelheid bot is op den duur niet meer in staat om de normale belasting op te vangen, waardoor gemakkelijker botbreuken kunnen ontstaan. De meest voorkomende botbreuken ten gevolge van osteoporose zijn botbreuken van de heup, pols en wervels.
Vooral vrouwen worden geconfronteerd met osteoporose. Dit heeft te maken met de overgang. Tijdens en na de menopauze wordt veel minder oestrogeen aangemaakt. Het is juist dit hormoon dat de botafbraak remt, een belangrijk hormoon dus.
De verminderde productie van het hormoon oestrogeen heeft tot gevolg dat de botafbraak rond de overgang sterk toeneemt.
Osteoporose kan echter ook veroorzaakt worden door andere factoren.
De risicofactoren voor osteoporose zijn onder andere:
- Je hebt een botbreuk gehad na je 50e levensjaar
- Osteoporose kan een erfelijkheidsfactor hebben
- Je hebt voor je lengte een te laag lichaamsgewicht
- Je hebt maandenlang weinig lichaamsbeweging gehad
- Je gebruikt(e) bepaalde medicijnen zoals prednisolon of ontstekingsremmers
- Menopauze, te lage oestrogeenspiegel, zeker wanneer dit op jongere leeftijd intreedt
Daarnaast vergroten bepaalde verschijnselen de kans op osteoporose.
Hierbij moet je bijvoorbeeld denken aan:
- Langduriger tekort aan het hormoon oestrogeen bijvoorbeeld door een erg vroege overgang
- Eetstoornissen
- Afwijkingen van de schildklier of bijschildklier
- Reuma.
De gevolgen van botbreuken, die door osteoporose kunnen ontstaan, zijn ingrijpender dan je wellicht zou denken.
Botbreuken genezen op latere leeftijd veel minder snel dan bij jonge mensen.
Mogelijke gevolgen van osteoporose zijn:
- Een grote kans op botbreuken, vooral van heup, pols en rugwervels
- Een ziekenhuisopname
- Moeilijk ter been raken
- Kleiner worden
- Algehele verslechtering van de lichamelijke conditie
- Minder goed zelfstandig kunnen functioneren
Behandeling
De mogelijke gevolgen van osteoporose maken het belang van behandeling duidelijk. Osteoporose is een aandoening die goed behandeld kan worden via de huisarts. Bij vermoeden kan ook een botdichtheidsonderzoek gedaan worden om het op te sporen. Bij ( een vroege ) menopauze kan gestart worden met bio identieke hormoontherapie. Hormoontherapie ( oestrogeen ) remt botontkalking namelijk af. Hierdoor kan het risico op het ontstaan van breuken ( in de toekomst ) verminderd worden.
Leefregels
Naast de behandeling met medicijnen zijn er vijf belangrijke leefregels die van belang zijn bij osteoporose:
- Eet gezond en zorg ervoor dat je voldoende calcium binnen krijgt.
- Ga regelmatig naar buiten want onder invloed van de zon wordt vitamine D aangemaakt.
- Neem extra vitamine D3 dagelijks ( in combinatie met vitamine K2 voor opname ), vanaf 25 mcg per dag ( evt. in overleg met huisarts )
- Wees matig met alcohol, koffie, zout en stop met roken.
- Beweeg regelmatig en begin daar zo jong mogelijk mee
Het innemen van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid calcium (kalk) is van belang voor de opbouw en instandhouding van de botmassa. Op latere leeftijd is calcium vooral belangrijk, omdat het lichaam dan minder calcium opneemt. Aanbevolen wordt om 1000 mg à 1200 mg calcium per dag in te nemen. Dit bereik je als je, naast de basisvoeding, vier standaard zuivelconsumpties per dag gebruikt.
Een standaard zuivelconsumptie kan bestaan uit:
- 150 ml vla, melk, kwark of yoghurt;
- 20 gram kaas als broodbeleg.
Bij het vermoeden van mogelijke botontkalking ivm genoemde risicofactoren is een onderzoek bij huisarts altijd aan te raden.